Sahats iluna edo saraxaren izen espezifikoa, "atrocinerea", latinetik dator, "cinereus" (hauskara) adjektibotik. "Atro" aurrizkiak ilun esan nahi du eta izenak, hosto eta adarrak estaltzen dituen feltro griskarari egiten dio erreferentzia.

Sahats iluna gehienez 12 metro lortzen dituen zuhaixka da. Adakera ez da oso dentsoa. Adar zuzen eta luzeak ditu, gazteenak bilotsuak baina urte bat baino gehiagokoek lustrodun egiteko joera azaltzen dute. Enbor-azala arre-grisa da eta egurra zartatua egoten da. kimuak elkarrengandik nahiko banaturik agertzen dira, arre kolorekoak dira eta hasieran pubeszenteak.

Sahats ilunaren hostoak zimurtsuak dira, nerbio nabariak dituzte (7-14 pare, nabariagoak gainekaldean) eta forma obobatu edo lantzeolatua, zabalagoa alde apikalean. Peziolatuak dira, 2-10 x 1-2 cm-koak, txandakatuak eta apize zorrotzarekin. Hostoen ertza laua da edo batzutan hortz zabal eta ez oso markatuak eduki ditzake. Hosto gazteak pubeszenteak dira eta biloz estalirik daude alde bietan, baina garatu ahala, gainaldeko ileak galtzen dituzte kolore berde ilun karakteristikoa lortuz. Hostoen azpikaldea grisa da eta maiz burdin koloreko iletxoak agertzen dira. 5-15 mm-ko pezioloak dituzte, kanikulatuak goikaldetik. Estipula kordiformeak dituzte.

Sahats iluna, sahats guztiak bezala, dioikoa da, hau da, ale ar eta emeak bereizirik agertzen dira. Sahatsen loreak amentu motako multzoetan agertzen dira, baina gainontzeko amentuak ez bezala, hauek intsektuen bidezko polinizaziora moldaturik daude. Amentu brakteatuak dira, lateralak, 7 x 1-2 cm-koak, sesilak edo pedunkulatuak (baina edozein kasutan, pedunkulu motzak).

Lore estaminatu arrak aobatuak dira eta sesilak. Guruin nektarifero batez lagundurik doazen bi estamin dituzte, filamentu askekoak. Estaminen filamentuek oinarri iletsua dute, nektario oblongo batekin.

Aldiz, lore emeak zilindrikoak dira eta pedunkulatuak. Lore brakteak dituzte, oblongoak, oso iletsuak, apize ilunagoarekin. Pistilo luze eta iletsua dute, euren nekatarioa baino 2-4 aldiz luzeagoa den pedizelo batean kokaturik dagoena. Nektarioak estilo motza du eta estigma oso edo bifidoak. Lore pistilatu hauek obario bakar batez osaturik daude, nektar guruin txiki batez lagundurik doana.

Fruituak, amentu emea zenetik agertzen dira multzokatuta. Kapsula motakoak dira, obarioaren antzeko itxurakoak, eta 2 balben bidez irekitzen dira. Forma aobatu-konikoa dute, kolore txuria, iletxoak eta peziolo iletsua. 3-4 cm luze dira. Hazi txiki asko dituzte barruan, itxura kotoitsukoak.

Banaketa Mediterranearra eta Hego-Atlantiarra du (Erresuma Baturaino iristen da), baina ipar Afrikan ere aurki daiteke (Maroko, Tunisia), baita Korsikan ere. Iberiar penintsulan oso espezie arrunta da, eta soilik Balear Uharteetan falta da.