Albisteak: Zientzia
Hemen gara berriro!

Hemen gara berriro!

Azken urteetako arazoak gaindituta, EuskalNatura biziberritzeko gatoz.

2020/06/04
Mikel Etxeberria Okariz
Iruzkinik ez
1765 bisita

Dakizuenez azken urte hauetan arazo handiak izan ditugu webgunearekin. Azken hilabeteetan Kike Fernandezen laguntza handiarekin web orrialdea berriro ere martxan jarri dugu eta eskuragarri dituzue gure eduki guztiak.

Natur Zientzien II. Topaketarako proposamenak biltzen

Natur Zientzien II. Topaketarako proposamenak biltzen

2015eko azaroan izango da NZTopa!-ren 2. edizioa

2015/02/09
Antton Alberdi
Iruzkinik ez
2988 bisita

Duela 2 urteko arrakastaren ostean, hasi gara aurten ere Euskal Herriko naturaren inguruko langile eta naturzaleen elkargunea sortzeko lanetan. Udako Euskal Unibertsitateko Natur Zientziak Sailak antolatuta, 2015eko azaroa amaieran antolatuko dugu Natur Zientzien II. Topaketa. Aurreko esperientziatik formula batzuk errepikatzekotan bagara ere, beste batzuk berritu asmoz gabiltza, eta horretarako zuen parte-hartzea gustatuko litzaiguke. Otsaila amaitu bitartean topaketaren formatuari, hitzaldi-gaiei, hizlariei edota bestelako aukerei buruzko proposamenak jasotzea gustatuko litzaiguke.

Informazio gehiago: www.naturzientzientopaketa.info

 

Txingudiko eraztuntze-estazioan udako praktikak egiteko aukera ireki du Arantzadik

Txingudiko eraztuntze-estazioan udako praktikak egiteko aukera ireki du Arantzadik

Jaizubiako padurako migrazio posnupzialen eraztuntze-kanpainaren harira antolatu dira praktikak

2014/06/12

Iruzkinik ez
2670 bisita

Arantzadiko Ornitologia Saila 2006an hasi zen udako eraztuntze-kanpainak antolatzen. Aurtengoa ez da gutxiago izango eta Txingudiko hezeguneko eraztuntze-kanpainanaren baitan praktikak egiteko aukera eskaini dute. Praktikak bereziki interesgarriak dira master edota doktoretza-tesiak egiteko helburiarekin ikertaldeak ezagutu nahi dituzten ikasleentzat eta naturzale ororentzat. Aldi berean, eraztuntzaile titulua eskuratzeko parada ezin hobea ere bada.

Erlauntz galduaren bila

Erlauntz galduaren bila

Erleak gai dira erlauntzerako bidea gogoratzeko

2014/06/05

Iruzkinik ez
1743 bisita

Hegazti eta ugaztunek zerebroan mapa kognitiboak garatzen dituzte ezagunak dituzten tokietako erreferentziak erabiliaz orientatzeko. Erleen kasuan ez zen uste, inondik inora, zerebroak orientaziorako gaitasuna ematen zienik, izan ere, egituraz oso desberdina da intsektuen zerebroa ugaztunenen eta hegaztienen  aldean. Horren ordez, egundaino uste izan da erleak erlauntzerako bidea aurkitzeko eguzkiaren posizioaz baliatzen zirela. Kaleratu berri den ikerketa bat, ordea, baieztatzera dator erleek eguzkiaren posizioaz haratago, gaitasuna dutela euren zerebroan eraikitako mapak erabiltzeko erlauntzera itzultzerakoan.

Argitik materia sortzeko bidean

Argitik materia sortzeko bidean

Duela 80 urte formulatutako teoriari diseinu esperimentala eman diote zientzialariek

2014/05/24

Iruzkinik ez
1103 bisita

Breit eta Wheelerek 1934an iradoki zuten bi argi partikularen edo fotoiren arteko talkatik posiblea izan zitekeela elektroi eta positroi bana sortzea. Nahiz eta teoriak berak zentzua duen eta argitik materia sortzeko inoiz proposatu den teoria sinpleena izan arren, ikerlariek ez zuten uste inoiz frogagarria izan zitekeenik, izan ere, energia kantitate izugarria behar da esperimentua egiteko. Orain, fisikari talde batek Breit eta Wheeler-en teoria testatuko duen esperimentua proposatu dute, egungo teknologiarekin egingarria dena.

Zaindu barruan duzun hori

Zaindu barruan duzun hori

Digestio-aparatuko mikroorganismoek autismoarekin erlazio zuzena izan dezakete

2014/05/22

Iruzkinik ez
1034 bisita

Hesteetako mikroorganismoak gure baitako mikrobiota osatzen dute eta osasuntsu mantentzeko beharrezkoak zaizkigu, besteak beste, elikagaien digestioaren, zenbait bitaminaren sintesiaren eta mikroorganismo kaltegarrien aurkako defentsaren erantzule baitira. Hala ere, digestio-aparatuko mikrobiota horrengan desorekak gertatzen badira mikroorganismoek metabolito kaltegarriak ekoitz ditzakete digestio-aparatutik haratago organismo osoan eragin dezaketenak. Aditzera eman berri den ikerketa baten arabera, hain da handia mikrobiotaren desoreken eragina autismoa eragitera ere irits daitekeela.

Ba al dago eboluzioa aurresaterik?

Ba al dago eboluzioa aurresaterik?

Makila-intsektuak galderaren erantzule

2014/05/20

Iruzkinik ez
1742 bisita

Denboran atzera egingo bagenu, izaki bizidunek berdin eboluzionatuko al lukete? Egungo puntu berdinera iritsiko al ginateke? Bada ikerketarik baieztatzen duena baldintza berdinen eraginpean izaki bizidunek norabide berean eboluzionatzen dutela. Horren adibide, azken glaziazioaren ondoren lakuak eta ibaiak kolonizatu dituen espinosoa dugu, izan ere, mundu mailan kolonizatu dituen gune desberdinetan behatu da arrain espezie horrek ezkatak galdu dituela eta finagoa egin dela. Bestalde, intsektu espezie desberdinek genomako eskualde berean mutazio berdinak pilatu dituzte eboluzioan zehar, landare toxikoez elikatzea baimentzen dietenak. Adibide horiek, ordea,  salbuespen dira, eboluzioa zinez zorizkoa omen da. Hori baieztatzera dator makila-intsektu espezie batekin egindako ikerketa.

Ekaitzak ekuatoretik urruntzen ari dira

Ekaitzak ekuatoretik urruntzen ari dira

Ekaitz tropikalek eta urakanek poloetarantz desplazatzeko joera azaldu dute azken hamarkadetan

2014/05/16

Iruzkinik ez
2242 bisita

Katrina (2005) eta Sandy (2012) urakanen, Nargis zikloiaren (2008) eta Haiyan tifoiaren (2013) gisako ekaitz erraldoiek eta eurek eragindako hondamendiek gizarteratu dute klima-aldaketak muturreko fenomeno klimatikoengan izan dezakeen eraginaren inguruko eztabaida. Komunitate zientifikoarengan ere interes handia pizten du etorkizunean halako ekaitzek izango duten bilakaeraren ezagutzak. Hala ere, ez da hainbeste sakondu, esate baterako, ekaitz horien banaketa geografikoan. Kaleratu berri den ikerketa batek azaltzen du azken 30 urteotan ekaitz tropikalen intzidentzia ekuatoretik poloetarantz desplazatzen ari dela bi hemisferioetan.

X eta Y, bi hizki gehiago genomaren alfabetorako

X eta Y, bi hizki gehiago genomaren alfabetorako

Ikerlariak gai izan dira DNAn bi nukleotido artifizial daramatzan bakterioa sortzeko

2014/05/13

Iruzkinik ez
1309 bisita

DNA harizpi bakoitzak azukre molekulez osatutako bizkarrezurra du eta bertara basea nitrogenatuak atxikitzen dira, elkarrekiko osagarri izanik DNAren helize bikoitza osatzen dutenak. Lau base desberdinez osatzen da DNA, naturan unibertsalak direnak: adenina (A), timina (T), guanina (G) eta zitosina (C). Lau hizki horiengan oinarritzen da proteinen sintesia ordenatzen duen aminoazidoen kodifikazioa eta segida. Bizitzak Lurrean milioika urtetako bidea egin du lau hizkiz osatutako alfabeto horrekin. Orain, zientziak pauso bat haratago eman du eta DNAn gizakiak diseinatutako base artifizialak daramatzan organismo biziduna sortu dute.

Kide berri bat elementuen taula periodikorako?

Kide berri bat elementuen taula periodikorako?

Zientzialariek 117 zenbakidun elementuaren aurkikuntza baieztatu dute, ununseptium izenez ezagutzen dena

2014/05/10

Iruzkinik ez
976 bisita

Mendeleieven garaietatik asko aldatu da elementuen taula periodikoa. Zientziak aurrera egin ahala elementu berriak aurkitu dira, zientzialari errusiarraren irizpideen arabera sailkatuta egun ezagutzen dugun elementuen taula periodikoa osatu arte. Naturan aurkitzen diren elementuetatik haratago, ordea, badira gizakiak artifizialki sintetiza ditzakeen elementu gehigarriak. Horren adibide, zientzialariek 2010ean aurkeztu zen 117 zenbakidun ununseptiumaren aurkikuntza baieztatu dute.

Adaptazio postnuklearra: Txernobylgo txorien adibidea

Adaptazio postnuklearra: Txernobylgo txorien adibidea

Hondamendia gertatu zenetik ia 30 urtera, Txernobylen bizi diren hegaztiengan erradioaktibitatearekiko adaptazio zantzuak behatu dira

2014/05/08

Iruzkinik ez
2138 bisita

1986ko apirilaren 26a, Txernobylgo zentral nuklearreko 4. unitatea lehertu eta historiako hondamendi nuklear handiena gertatu zen eguna. Igorritako erradioaktibitateagatik zentraletik 30 km-rako eremu guztia ebakuatu egin zen eta egundaino itxita dirau. Giza eta osasun-hondamendiaz gain, ingurumenarentzat ere kolpe handia izan zen zorigaiztoko leherketa. Zentralaren inguruko basoak hil egin ziren denbora gutxira, esaterako. Denboraren poderioz, ordea, gizakiak utzitako tokia berreskuratzen joan da natura eta, horren erakusle, erradioaktibitatearekiko adaptazioak garatu dituzte zenbait espeziek.

Fitokromoak, landareen begiak

Fitokromoak, landareen begiak

Landareek argiarekiko duten erantzunaren oinarri molekularretan sakondu du ikerketa batek

2014/05/06

Iruzkinik ez
1782 bisita

Landareak saiatzen dira itzaletik ihes egin eta argirantz hazten. Hala, karbono dioxido gehiago finkatzen dute fotosintesiaren bidez eta materia organiko gehiago pila dezakete. Gaua eta egunaren arteko aldea ere bereizteko gai dira. Argiarekiko sentsibilitate hori fitokromoek kontrolatzen dute, izan ere, argi izpien irradiazioa zurgatuta konformazioa aldatzeko gaitasuna duten proteinak dira eta, horrela, argiari dagokion informazioa jasotzen du landareak. Kaleratu berri den ikerketa batek fitokromoek maila molekularrean nola funtzionatzen duten argitu du.

Nola biziraun buruz behera bizitzen

Nola biziraun buruz behera bizitzen

Nagiek buruz behera arnasteko duten sekretua azaldu dute ikerlariek

2014/04/29
Antton Alberdi
Iruzkinik ez
1655 bisita

Nagiek euren bizitzaren zati handi bat igarotzen dute zuhaitzetako adarretatik zintzilik buruz behera jarrita. Gizakiok, eta buruz gora bizitzeko moldatuta dauden beste hainbat eta hainbat espeziek, arazoak izaten ditugu denbora luzez buruz behera egoteko, barne-organoek diafragma presionatzen digutelako, arnasketa zailduz. Bada, ingalaterrako ikerlari batzuek nagiek buruz behera arazorik gabe arnasteko gaitasunaren nondik-norakoak azaldu dituzte.

Zimurrei ongi eutsi die zientziak

Zimurrei ongi eutsi die zientziak

Objektu bustien maneiua hobetzeko asmotan, gizakion berezko erreflexuak eboluzionatu zutela dio ikerketa batek.

2014/04/11

Iruzkinik ez
1040 bisita

Esku eta hanketako azala urarekin zimurtzearen arrazoia ezagutzen dutela diote zientzialariek. Laborategian burututako frogek egiaztatu dute zimurtuak dauden atzamarrek, bustiak edo urperatuak dauden objektuen gain dugun kontrola hobetzen laguntzen dutela.

Itsas izarrek ikusteko gaitasuna dute

Itsas izarrek ikusteko gaitasuna dute

Itsas izarrek begiak dituztela orain 200 urtetik ezaguna zen arren, ez zegoen animalia hauen ikusmen gaitasunaren ebidentziarik.

2014/04/07

Iruzkinik ez
3520 bisita

Orain arte itsas izarrak animalia sinple gisa ikusi ditugu, eta dituzten begi txiki eta burmuin urriagatik nola edota ea ikusmenik duten ikertzea zaila izan da. Linckia laevigata espeziearekin eginiko ikerketak dio bereizmen baxuko irudia ikusteko gai direla, 200 pixelekoa. Eboluzioan irudia eraiki zezaketen lehen begi hipotetikoen antzekoak direla diote ikerlariek.

Erregistra zaitez

Erregistra zaitez!

· Parte hartu edukiak hornitzen eta eztabaidatzen 
 
· Igo itzazu argazkiak, bideoak, liburuak, estekak...