Gure basoetan oso urria den espeziea da hau baina ugaria den lekuetan, Bosgos edo Jurako lurraldeetan esate bateko, intoxikazio gehien eragiten onddoa da. Eite ikusgarriko onddoa da, nahiz eta tamaina ertaineko onddoa izan, pileoak 5-10 cm izaten ditu. Tonu grisak nagusitzen dira onddo honetan eta txapelan kontzentrikoak diren orbain iletsu ilunagoak izaten ditu.
Tamaina ertaineko onddoa da, bere txapelak 5-10 cm-ko diametroa izaten baitu, ala ere 20 cm-tako diametroa duten aleak ere aurkitu dira. Mamitsua den pileoa hasieran ganbila izaten da eta denborarekin zabaltzen doa. Pileoaren ertza fina eta biribilkatua daukate. Nahiz eta tonu grisak izan nagusi onddo honetan, erreflexu berdeak ere izaten dituzte. Nabarmenak dira ilunagoak diren orban iletsu konzentrikoak, hauek estuagoak direnak mameloiaren inguruan.
Behe-aldean sendoagoa den oin mardula eta trinkoa garatzen duen onddoa da. Kolore zurixka izaten du lurrarekin kontaktuan dagoen gunea izan ezik, hau arrea eta apur bat lausoa izaten da. Ale batzuen estipearen goialdean bikor marroi batzuk izaten dituzte.
Kolore gris horia edo kremakoak izaten dira, hauek oso itxiak eta muxarratuak.
Mami zuri eta trinkoa duen onddoa da hau. Larbak erasotzen dituzten gunetan tonu gorriak izaten dituzte. Irin usain apala dauka hasieran baina denboraren poderioz ezatsegina bihurtzen da. Zaporeari dagokionez, gozoa eta nahiko atsegin da.
Tamaina handiko, 8-10 x 6-7 mm, espora oboideak garatzen ditu, hauek bikortsuak izaten direlarik. Esporada zuria izaten du.
Beti goi menditan agertzen den onddoa da, bai pagoz osaturiko basoetan bai izeiez osatutakotan. Gure basoetan oso-oso urria da.
Uda eta udazkena
Oso toxikoa den onddoa da, ala ere ez du heriotzak eragiten, baina bai oso mingarriak diren urdaileko minak.
Bi espezie hauek oso antzekoak dira. Ziza nabarra (T. tigrinum) ziza arrea baino handiagoa da, eite ikusgarriagoa dauka, batez ere estipearen itxura oso ezberdina da. Bigarrenak estipe fin eta ahula izaten du eta bigarrenak handia eta trinkoa.
Ziza arrea ( Tricholoma terreum ) |
Historikoki herrietanespezie bakar bezala kontsideratu dira beti eta liburu gehienetan ez dira bereizte baina espezie bi dira. Makroskopikoki ezin dira bereiztu, beraz hauen bereizketa burutzeko ezinbestekoa da mikroskopioaren erabilera. Biak oso toxikoak dira.