Rhodocollybia butyracea onddoa Euskal Herriko basoetan  uda bukaeran eta udazkenean aurkitzea oso ohikoa da, bai hostozabalen, bai koniferoen basoetan. Tamaina ertaineko onddoa da, 9 cm asko jota. Kolore arreko onddo honek ez dauka inongo balio gastronomikorik, ez dauka ehundura atsegina eta zapore gozoa dauka. Onddo hau ez da jan behar, intoxikazioak eragiten dituela uste baita.

Artikuluari buruz Egilea: Sorrera: 2014/04/10 Azken eguneraketa: 2014/05/19 Bisita-kopurua: 1634 Motzean Taxonomia Dibisioa: Basidiomycota Klasea: Agaricomycetes Ordena: Agaricales Familia: Omphallotaceae Deskribatzailea: (Bull.: Fr.) Lennox Sinonimoak Agaricus asemus Agaricus butyraceus Collybia butyracea Ekologia Saprobio humikola Jateko balioa Baliogabea Perretxiko-garaia Perretxikorik ez Perretxikoak bai

Makromorfologia

Pileoa

Tamainari dagokionez Rhodocollybia generoko onddo hau ertaina da, bere pileoak 3-9 cm izan baitezake. Hala ere, onddo fin eta hauskor bat dela dirudi. Alea gaztea denean txapela ganbila izaten da eta erdialdean mameloi, titi, bat izaten du. Zahartzen doanean txapela, lautzen joaten da eta mameloiak prominentzia galtzen du, kasu batzuetan mameloiaren ordez sakonune bat azalduz. Hezetasunik ez dagoenean txapelak kolorea galtzen du, hau higrofanoa baita. Kutikula laua, ukituz gero distiratsua eta koipetsua dela igartzen da. Koloreari dagokionez gris-arrea da, erdialdean ilunagoa izanik.

Estipea

Nahiko handia izatera irits daitekeen estipea garatzen du, 4-8 x 0,5-1,5 cm. Ehundurari dagokionez hau harikara da eta barrutik hutsa. Hanka zilindrikoa, azpialdean goi aldean baino zabalagoa izaten da. Kutikularen kolore berdina izaten du hankak, kolore argiagoko zuntzak bereiz daitezke estipean.

Orriak

Himenoforo laminarra. Laminak meheak eta hertsiak dira.  Bata bestearekiko estuki kokatzen dira. Gaztetan kolore zuria badute ere, heldutan kolore arrosa hartzen dute.

Mamia

Pileokoa biguna eta hauskorra den heinean estipekoa gogorragoa eta elastikoagoa da. Koloreari dagokionez zuri-kremakoa dauka. Ez dauka usain bereizgarririk eta zaporea gozoa da.

Mikromorfologia

Esporak

Kolore gardeneko esporak esferiko-elipsoidalak dira. Kolore zuri-kremako esporada 7-9 x 3,5-4,5 µm-tako esporaz osaturik dago.

Ekologia

Habitata

Onddo honek, uda zein udazkenean zehar garatzen du fruitu gorputza, bai hostozabalez bai koniferoz osaturiko basoetan. Gure inguruko basoetan oso espezie arrunta da.

Jateko balioa

Ez dauka ingongo balio gastronomikorik. Zapore gozoa bada ere ez dauka usainik eta ehundura ez da oso atsegina. Kontu izan beharreko onddoa da, ez baitago oso argi intoxikazioak eragin ditzakeen edo ez.