Ur-igel arrunta Iberiar penintsulako espezie autoktonoa da. Izenak dioen moduan, uretan ematen du bere bizitzaren gehiengoa eta bere kolore berde-arreak ur-landareekin mimetizatzea ahalbidetzen dio. Azken urteotan, Pelophylax ridibundus espezie exotikoa, gure ur-igela desplazatzen ari dela ikusi da. Gainera, P. ridibundus eta P. perezi ugaltzeko gai dira, P. esculenta hibridoa emanez, ondorioz, gure ur-igelaren populazioak arriskuan jarriz.

Ur-igel arruntaren zapaburuak 60-70 mm ingurukoak dira. Espirakulu sinistrala dute eta uzkia isatsaren oinarrian irekitzen da, eskuinalderantz. Ez dute ertz-guruinik ahoaren goikaldean. Hortzak hileratan kokatzen dira eta hilera kopurua aldakorra da, nahiz eta formularik arruntena 2(2)/3(1) den.

Hegats-kaudal txikia dute, espirakulutik aurrera zabaltzen dena, eta isats zorrotza. Kolorazio berde-marroia dute, orban txiki ilunagoekin eta orban hauek isatseko hegatsean handiagoak eta nabariagoak dira.  Isatsak hiru lerro longitudinal ilun azaltzen ditu. Sabelalde txuria dute.

Heldua, igel ertain-handia dugu, emeek 11 cm-rainoko luzera lor dezaketelarik, baina arruntena 8 cm ingurukoak izatea da. Muturretik kloakarako distantzia 40-70 mm-koa izaten da. Azal leuna dute eta kolorazio berde-arre oso aldakorra, orban beltzekin eta lerro argiago batekin erdialdean (ale batzuk ez dute ez orbanik eta ez bizkarraldeko lerrorik ere). Orbanak batu egitn daitezke, bereziki atzeko hanketan, marra horizontal modukoak eratuz. Sabelaldea gris kolorekoa dute, eta hemen ere orban ilunak izan ditzakete. Oso igel liraina da, hanka luzeekin. Aurreko hanketan 4 behatz ditu eta atzekoetan, mintz interdigitalen bidez lotutako 5 behatz.

Burua luze bezain zabala da. Tinpano handia dute, begiaren diametroaren erdikoa gutxi gora behera, eta albo gurin-tolesdurak ez daude erabat garatuta. Biak brontze kolorekoak dira. Begi handiak ditu, dortsalki kokaturik eta elkarrengandik nahiko hurbil daudelarik. Begi-nini horizontala dute eta arrek aho-zaku grisak ahoaren albo bietara.

Iberiar penintsulako eta Frantzia hegoaldeko espezie endemikoa da. Bere iparraldeko muga ez da argia eta zenbait autoreren arabera Lyon-eraino iristen da ekialdetik eta Vandearaino mendebaldetik. Gainera, Frantziako erdialdean ez da topatu baina uste da Loira ibaiaren inguruan egon daitekeela. Hegoalderantz, espezie honek ez du Gibraltarreko itsasartea gainditzen, eta beraz ez da Afrika kontinentalean agertzen. Balearrean, Kanarietan, Azoreetan eta Madeiran sartua izan da. Euskal Herrian ugariagoa da isuarialde mediterraniarrean atlantikoan baino.

Zapaburuak ur sakonen hondoan bizi dira, udan mantentzen direnetan, orduan ugaltzen baita espeziea. Ur-masa txikiak izaten dira, estaldura begetal gutxiagorekin eta tenperatura altuagoekin, trukean oxigeno gutxiago izaten dutelarik.

Metamorfosia burutu duten ale gazteek sakonera gutxiko aldi baterako urak nahiago izaten dituzte, heldurik gabeak eta predatzailerik gabeak. Maiz ugaltzera joandako beste anfibio espezieekin bat egiten dutelarik.

Uretako espeziea da eta ur-masa oso desberdinetan topa daiteke, baina bereziki, egonkorrak direnetan. Aldiz, ez da oso ugaria ur hotzetan, mendiko erreka maldatsuetan eta zuhaitz-dentsitate handiko erreka laiotzetan. Korronte gutxiko medio lotiko (erreka, errekaxto, euri-bide eta ubideak) zein lentikoetan (putzu, urmael, istinga, zanga eta urtegietan) aurki daiteke. Azkenik, ale gutxi batzuk kobazuloen barruko iturri-termaletan aurkitu dira, 25-30 ºC-ko tenperaturatan; edota 3ºC-ko tenperaturatan, menditarren kasuan. Hala ere, espezie berozalea dela esan dezakegu.

Bere banaketan eragiten duen faktore bakarra altitudea da (2400 metroko altitudetik aurrera ez da agertzen). Bestelakoan, ondo jasatin ditu ur semi-kutsatuak ere, eta honek habitat berrien lehen kolonizatzaileetako bat bihurtzen du. Ur-masa handiak behar dituen arren, ondo moldatzen da ur gazietan eta beraz, duna eta kostaldeko areatzetan aurki daiteke.

Zapaburuek algak, detritoak, fitoplanktona, perifitona eta hondoratutako fanerogamoak jaten dituzte.

Helduak, aldiz, harrapakin lurtarrak zein urtarrak ditu, baina bereziki lehenengoak. Ornogabetaz elikatzen dira batik bat, besteak beste dipteroak (eltxoak eta euliak), koleopteroak (kakalardoak) eta himenopteroak (erleak, liztor eta inurriak). Noizbehinka ornodun txikiak jaten ere ikusi izan da, hala nola arrainak, txoriak, anfibioak eta narrastiak. Azkenik, kanibalismoranzko joera ere azaldu dezake, zapaburuak eta ale txikiak janez. Bizi direneko ur-masen inguruan ehizatzen dute, baina inoiz ez dira 5 metro baino gehiago aldentzen.

Ur-igel arrunt arrek heldutasun sexuala 2 urterekin lortzen dute eta emeek urte beterekin. Araldia apirila-ekaina bitartean ematen da, bereziki ur-masa egonkorretan, begetazio gutxiko ibai-ertzetan. Arrek, emeak erakartzeko aho-zakuak betez kantuak egiten dituzte, bi kantu mota desberdin deskribatu direlarik. Gainera, zenbait ar euren lurraldea defendatzen ikusi izan dira. Emeak dira bikotea aukeratzen dutenak eta ernalketa anplexu axilar bidezkoa dute.

Emeek 2000-7000 arrautz bitartean erruten dituzte, baina 2300 batezbeste, uretako landarediari eta substratuari itsasten zaizkionak, uretan flotatzen geldi badaitezke ere. 5-8 egun behar izaten dituzte arrautzetatik ateratzeko eta metamorfosia 8-12 asteren buruan egiten dute.

Eskualderik hotzenetan iraupen aldakorreko murrizpen metabolikoa jasan dezakete, baina erabat hibernatzera iritsi gabe. Gainontzekoan, urte osoan zehar izaten dira aktiboak. Egunekoak zein gautarrak dira baina udan, intsolazio orduetan zehar, beraien aktibitatea nabarmenki murrizten dute. Predatzaileren bat ikusten dutenean, uretarantz ihes egiten dute.

Azken urteotan, Pelophylax ridibundus espezie exotikoa, gure ur-igela desplazatzen ari dela ikusi da. Gainera, P. ridibundus eta P. perezi ugaltzeko gai dira, P. esculenta hibridoa emanez, ondorioz, gure ur-igelaren populazioak arriskuan jarriz. Bere predatzaile arrunten artean zikoinak, lertxunak, harrapariak, igaraba, bisoia, basurdea, lutxoa, zenbait apo eta suge (Natrix sp.) eta ur-karramarroak daude.