Bere izenak dioen moduan, haziengatik dugu ezaguna pinu hau. Izan ere, pinazi pinuaren haziak jangarriak dira eta jakina da duela 6000 urte baino gehiago landatu izan dela espezie hau bere hazien kontsumorako. Jatorriz Afrika iparraldekoa den arren, eskualde mediterranear osoan aurki dezakegun zuhaiza dugu pinazi pinua eta Euskal Herriko hegoaldeko zenbait eremutan ere aurki genezake.
30 metrorainoko zuhaitza dugu hau, aterki formako adaketa duena. Enborra tentea eta sendoa da eta kolore arre-griseko enbor-azala du, pitzadura gorrixkekin.
Hostoak orratz formakoak dira eta tamainaz, 9-18 x 1,5-2 mm-koak. Nahiko zorrotzak dira eta zertxobait arkeatuak egoten dira, barnekaldea ganbila eta kanpokaldea ahurra delarik. Erretxina kanalak izaten dituzte.
Pinazi pinuak kono motako loreak ditu. Lore arrak 10-14 x 2-4 mm-koak dira, beste pinu batzuenak baino handiagoak, eta modu zilindrikoan kokatzen dira, 3-4 x 0,7-1 cm-ko infloreszentziako osatuz. Lore emeak, aldiz, 10-15 x 8-12 cm-ko infloreszentziatan batzen dira, globo itxurakoak hauek.
Pinaburuak disdiratsuak dira, zertxobait asimetrikoak eta braktea lodiak dituzte. Modu piramidalean kokatzen dira eta apofisi irtenak dituzte. Pinaburuak eseriak dira eta bikoteka kokatzen dira, modu oposatuan.
Haziak 15-20 x 6-8 mm-koak dira eta hego erorkor bat dute, ez diena haizearen bidez barreiatzeko balio. Hazi handi hauek, izan ere, jangarriak dira, eta animalien bidez barreiatzen dira batik bat.
Pinazi pinua jatorriz ipar Afrikakoa den arren, Europa iparraldetik Asia mendebaldera zabaltzen da, eskualde mediterranear osoan zehar. Iberiar penintsulako erdialde, ekialde eta hegoaldean nahiko arrunta da baina zalantzak daude, bertako autoktonoa ote den ala ez. Euskal Herrian soilik hegoaldean hazten da eta seguraski, hemen ere sartutako espeziea izan da.
Baso puruak edo mistoak eratzen ditu, azken kasu honetan Pinus pinaster edo Quercus suberrekin. Lurzoru areatsuak edo buztintsuak ditu gustuko eta lautadatan edo klima epeleko mendialdeetan hazten da, itsas mailatik 1000 metrora.
Udaberri bukaeran edo uda hasieran loratzen da eta pinaburuak hurrengo urteko udazken hasieran garatuko ditu, bertan pinaziak egongo direlarik.
Pinazi pinua azken 6000 urteetan kultibatu izan da, bere pinazi jangarrien kontsumorako. Eskualde mediterranear osoan zehar naturalizatu izan da eta askotan, eremu honetako zuhaitz modura jotzen da, nahiz eta jatorriz Afrika iparraldekoa izan. Italian gainera, pinazi pinua ornamental modura landatu da.
Zuhaitz honen haziak haizearen bidezko dispertsiorako moldatuta dauden arren, handiegiak bilakatu dira eta animalien bidez barreiatzen dira. Urteetan zehar, mika urdina (Cyanopica cyanus) izan da pinazi pinu hazien barreiatzaile nagusia baina egun, gizakiak betetzen du funtzio hori.
Baina era berean, pinazi pinuaren gehiegizko landaketek gaixotasunak ekarri dizkiote espezie honi eta Leptoglossus occidentalis zimitza landare honentzako arrisku handia bilakatu da.