Nafarroan puri-purian dagoen gaia da hondakinen kudeaketarena. Orain dela gutxi Nafarroako Auzitegi Gorenak Nafar Gobernuak prestatutako Hondakinen Kudeaketa-plana baliogabetu du. Arrazoiak, besteak beste, ingurumen inpaktuaren balioespena epez kanpo egin izana eta errausketaren egokitasunari buruzko zalantzak (batez ere plan hark ez baitzuen erraustegia kokatzeko lekua zehazten) izan omen ziren (ikus Sustrai Erakuntzak idatzitako laburpena). Bien bitartean Olaztiko Portland-Valderrivas zementu-enpresak hondakinak errausteko baimenak jaso ditu eta, horregatik, hondakinen kudeaketa-plana bertan behera geratu eta gero Nafar Gobernuak Portland-eko errausketa aukera bakartzat aurkeztuko duenaren susmoa dago.

Honakoan Nafarroako hondakinen egoera gaur egun eta kudeaketa egoki baten helburuak zeintzuk izan beharko liratekeen izango ditut mintzagai. Badakit, hala ere, ez naizela gai honetan aditua baina gaiari buruz zenbait kontu argitu beharra dagoela iruditzen zait.

Gaur pozik egon gaitezke, pozik egoteko arrazoi bat gehiago daukagu. Gaur, Nafar Gobernuaren interesen (batzuk behintzat) ustelkeriari atea itxi zaioneko lehen eguna da. Gaur, arrazoia zentzugabekeriari gailendu zaioneko lehen eguna da. Gaur erraustegia buru zuen proiektuak zilegitasuna galdu dueneko lehen eguna da.

Iruñerriko hiri-hondakinen memoria atera berri du Iruñerriko mankomunitateak. Bertan 2011. urteko egoera jasotzen dute. Baina bildutako datuen anabasean galdu nahi ez duenarentzat egoeraren larritasuna ulertzeko hainbat zantzu aurkezten dut honakoan, hondakinen kudeaketa berri bat beharrezkoa dela eta horren nondik norakoak zeintzuk izan beharko lirateke ulertzea erraztu nahian (irudiak nik neuk egin ditut, Iruñerriko Mankomunitatearen memoriaren estiloan oinarrituta).

Iruñerriko mankomunitatearen arabera 1110 tona hondakin sortu dira sanferminetan, 2011ko sanferminetan baino %0,7 gehiago. 1110 tona! Iruñerriko zabortegia goia jotzen ari den honetan eta gerora begira kudeaketa berri bat aztertzen hasi beharko garen honetan zakar gehiegi sortzen dituzte sanferminek.

Nafarroako airea kalitate onekoa dela, ez direla Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) agindutako balioak gainditzen. Hori da Juan Luis Sánchez de Muniain Nafar Gobernuko bozeramaileak sinestarazi nahi diguna. Hori Nafarroako estazioek hartutako datuen arabera. Baina, datu horiek benetan islatzen al dute Nafarroako airearen kalitatea zein den?