Dakizuenez azken urte hauetan arazo handiak izan ditugu webgunearekin. Azken hilabeteetan Kike Fernandezen laguntza handiarekin web orrialdea berriro ere martxan jarri dugu eta eskuragarri dituzue gure eduki guztiak.

Udako ikastaroen eskaintza askotariko eta interesgarria argitaratu zuen UEUk orain zenbait aste. Maiatzaren 25ean ireki zen izena emateko epea eta dagoeneko betetzear dira hainbat ikastaro! Natur Zientzien arloan, orain dela hiru urte Arturo Elosegik eta Arantza Aldezabalek antolatu zuten ikastaro zinez arrakastatsua errepikatuko dugu uztailaren 20tik 25era: “Mendiko teknikak basabizitzaren ikerketan. Ikastaro praktikoa Pirinioetan”. Mendian erabiltzen diren teknikak ezagutu eta horietako batzuetan trebatzea da ikastaroaren helburua, unibertsitatean dugun zenbait gabezia osatzeko. 2012an ikastarora joan zirenek itzultzeko aukera izan dezaten, gai berriak landuko ditugu toki desberdinetan. Aurtengoan, Artikutzatik hasi eta Lizararaino joango gara, Aralarren, Iratin eta Aztaparretan geldituz. Espezie konkretuetatik hasi, eta ekosistema osoen kudeaketa-lanak ezagutzeko aukera paregabea izango dugu benetako adituen eskutik. Eskaini genituen 20 lekuetatik 4 baino ez dira gelditzen, beraz, parte hartzeko gogoz bazeunde, ez ezazu azken momentura arte itxoin izena emateko!

INFORMAZIO GEHIAGO

Urtero bezala, EuskalNatura Elkarteak biologia eta ingurugiro zientzietako ikasleentzako bost eguneko mendi-irteera antolatu du. Aurtengo ibilbidea Baztango bailaran zehar egingo da. Asteazkenean Izpegiko lepoan hasiko dute ibilbidea, eta Urdazubiko lezeetan amaitu igandean. Bidean, Itxusiko Harrietako paisaiaz eta hegaztiez, Xorroxineko landarediaz eta errekez, Zugarramurdiko geologiaz eta kondairez... gozatzeko aukera izango dute; beti ere, lagun artean eta euskaraz!

Duela 2 urteko arrakastaren ostean, hasi gara aurten ere Euskal Herriko naturaren inguruko langile eta naturzaleen elkargunea sortzeko lanetan. Udako Euskal Unibertsitateko Natur Zientziak Sailak antolatuta, 2015eko azaroa amaieran antolatuko dugu Natur Zientzien II. Topaketa. Aurreko esperientziatik formula batzuk errepikatzekotan bagara ere, beste batzuk berritu asmoz gabiltza, eta horretarako zuen parte-hartzea gustatuko litzaiguke. Otsaila amaitu bitartean topaketaren formatuari, hitzaldi-gaiei, hizlariei edota bestelako aukerei buruzko proposamenak jasotzea gustatuko litzaiguke.

Informazio gehiago: www.naturzientzientopaketa.info

12 herrialdetako 100 ikerlaritik gorako lantaldeak elkarlanean egin duen MEDSEA proiektuak bere emaitzak plazaratu berri ditu Europako Batzordeak Bartzelonan duen egoitzan. Tenperaturaren igoera globalak eta itsasoen azidifikazioak Mediterraneo Itsasoan duten eragina aztertzea izan du helburu proiektuak eta aurkeztu diren emaitzak kezkagarriak dira oso. Hiru urte eta erdiko lanaren ondoren, ikerlariek ebatzi dute Mediterraneoko tenperatura eta azidifikazioa inoiz ez bezala ari direla emendatzen, batez ere erregai fosilen konbustioak atmosferara igorritako karbono dioxidoagatik. Mediterraneoko zenbait espezie sinboliko kinka larrian daude, ikerketak baieztatzen duenez.

Arantzadiko Ornitologia Saila 2006an hasi zen udako eraztuntze-kanpainak antolatzen. Aurtengoa ez da gutxiago izango eta Txingudiko hezeguneko eraztuntze-kanpainanaren baitan praktikak egiteko aukera eskaini dute. Praktikak bereziki interesgarriak dira master edota doktoretza-tesiak egiteko helburiarekin ikertaldeak ezagutu nahi dituzten ikasleentzat eta naturzale ororentzat. Aldi berean, eraztuntzaile titulua eskuratzeko parada ezin hobea ere bada.

Katrina (2005) eta Sandy (2012) urakanen, Nargis zikloiaren (2008) eta Haiyan tifoiaren (2013) gisako ekaitz erraldoiek eta eurek eragindako hondamendiek gizarteratu dute klima-aldaketak muturreko fenomeno klimatikoengan izan dezakeen eraginaren inguruko eztabaida. Komunitate zientifikoarengan ere interes handia pizten du etorkizunean halako ekaitzek izango duten bilakaeraren ezagutzak. Hala ere, ez da hainbeste sakondu, esate baterako, ekaitz horien banaketa geografikoan. Kaleratu berri den ikerketa batek azaltzen du azken 30 urteotan ekaitz tropikalen intzidentzia ekuatoretik poloetarantz desplazatzen ari dela bi hemisferioetan.

1986ko apirilaren 26a, Txernobylgo zentral nuklearreko 4. unitatea lehertu eta historiako hondamendi nuklear handiena gertatu zen eguna. Igorritako erradioaktibitateagatik zentraletik 30 km-rako eremu guztia ebakuatu egin zen eta egundaino itxita dirau. Giza eta osasun-hondamendiaz gain, ingurumenarentzat ere kolpe handia izan zen zorigaiztoko leherketa. Zentralaren inguruko basoak hil egin ziren denbora gutxira, esaterako. Denboraren poderioz, ordea, gizakiak utzitako tokia berreskuratzen joan da natura eta, horren erakusle, erradioaktibitatearekiko adaptazioak garatu dituzte zenbait espeziek.

Erregistro fosilak adierazten digu duela 252 milioi urte Lurraren historian ezagutzen den biodibertsitatearen hondamendi handiena gertatu zela. Hain zuzen ere, Permikoaren amaieran Lurreko espezieen %90 desagertu zen. Egundaino pentsatu izan da espezieen desagertzen masibo horren erantzulea muturreko aktibitate bolkanikoak eragindako klima-aldaketa izan zela. Kaleratu berri den ikerketa baten arabera, ordea, metanoa ekoizten duten arkeobakterio batzuk izan litezke hondamendia eragin zuen klima-aldaketaren erantzule.

EHUko Zelulen Biologia eta Ingurugiro Toxikologia lantaldeak kaleratu berri duen lanaren arabera, estrogeno gisa jokatzen duten kutsatzaileek arrain arrengan obozitoen garapena eragiten dute. 2007 eta 2008an aurkitu ziren fenomeno horren lehen kasuak Urdaibain eta plazaratu berri dituzten emaitzek arrainen feminizazio hori Gernikan, Arriluzen, Santurtzin, Plentzian, Ondarroan, Deban eta Pasaian ere behatzen dela baieztatu dute.

Martxoaren 25ean Munduko Osasun Erakundeak (MOE) kaleratutako txostenak alarma piztu du aire-kutsaduraren inguruan. Txostenak dioenez, airearen kutsadurak eragindako heriotzen estimazioak labur gelditu dira eta zuzenean esleitzen zaizkion heriotzak egundaino uste zena halako bi dira. Ingurumenari lotutako heriotza kausa nagusia bilakatu da aire-kutsadura eta 2012 urtean munduan hildako zortzi lagunetik baten erantzule da.

EAEn fracking bidezko ustiaketen debekua erregulatzea helburu duen Herri Ekimen Legegilearen (HEL) aldeko sinadura-bilketa kanpaina aurkeztu du Fracking Ez plataformak prentsaurrekoan gaur, martxoak 20, Gasteizen. Prentsaurrekoarekin plazaratu nahi izan dituzte HEL horrek aurrera egiteko bete beharreko baldintzak eta, bidenabar, Gasteizen dagoen frackingaren aurkako bulegoa ere ireki dute. Datozen asteotan 30.000 sinadura bildu beharko dira HEL hori Eusko Legebiltzarrera sartuko bada.

Ozono geruza lur azaletik 15-30 bat kilometrotara kokatuta dagoen geruza da, eta funtzio bereziki garrantzitsua betetzen du izpi ultramoreen blokeoan. Izan ere, aipatutako izpiek minbizia sortaraz dezakete gizakian, bai eta ugalketa arazoak gainontzeko animalietan. Hori horrela, ozono geruza kaltetzen (hain zuzen zulatzen) duten faktoreen azterketak interes berezia sortu du aspalditik, honen inguruko ikerketak 80. hamarkada inguruan hasi zirelarik.

Kalapita eragin du fracking-aren gaiak gurean. Haustura hidrauliko gisa ere ezagutzen dena, fracking-a presio handiko fluido baten bidez harri-geruzak hautsiaz lurzorutik petrolioa edota gas naturala bezalako gaiak erauzteko teknologia da. Zalantza handiak daude fracking-aren egokitasunaren inguruan, batez ere ingurunearengan duen eraginagatik. Besteak beste, urpeko urak eta akuiferoak kutsatzen dituela salatzen da. Afera honen inguruan sakontzeko, Euskalnaturak  “Eta zuk, ba al dakizu zer den fracking-a?” hitzaldi-sorta antolatu du fracking-a eta eredu energetikoa ardatz hartuta.

Donostiako Ulia auzoan dagoen parke honen balio historiko eta naturala aldarrikatzeko eta parkea herritarren eskura jartzeko sortu dute Uliako Lore-Baratzak proiektua auzo-elkartekoek. Parkea udal-hazitegitzat erabili zen 2007ra arte eta bertan ekoizten ziren herriko lorategiak hornitzeko loreak. Horrez gain, XIX. mendeko lurpeko ur-biltegiak daude bertan; Aranzadi Zientzia Elkarteak txosten batean bildu zuen euren balioa. Kolokan da, ordea, parkearen etorkizuna, udal-hazitegi izateari utzi zionean hirigintza-proiektu bat egin baitzen bertarako.