Arrain txiki arantzadun hau Iberiar penintsulako endemismoa dugu eta Euskal Herrian, Araban eta Nafarroan baino ez da agertzen, mediterraneoko isurialdean, hain zuzen. Azken hogei urteotan, espeziea Omecillo, Baias eta Ebro ibaietan bizi dela jakina da, baina banaketa naturalaren mugen aldetik, gorabehera oso handiak dira ibai arrootan. Laurogeita hamarreko hamarkadaren erdialdera, mazkar arantzadunak ikusi ziren Baias ibaiaren tarteko zatietan, baina harrezkero egindako azterlanen arabera ezin izan da ziurtatu espezie horren kokalekurik dagoenik ibaian gora, ez eta ibaian behera.

Espezie bentoniko txikia dugu, 80 mm-ko luzera nekez gainditzen duena. Gorputz zilindriko eta luzea du eta pedunkulu kaudal mehe eta estua du. Behe-ahoa dauka eta hiru pare bizartxo.

Predatzaileetatik babesteko ezkata supraorbitario bifidoa du, tentetzeko ahalmena daukana.

Hegats dortsalaren intsertzio puntua, hegats bentralekiko zertxobait atzerago kokatzen da. Hegats dortsalean adarkatzen diren 7 erradio aurkezten ditu eta 6-7 erradio uzki-hegatsean.

Ez dago dimorfismo sexual ageririk ar eta emeen artean. Bi kasuetan, gorputzean zehar orban beltz batzuk daude lau hileratan kokatzen direnak. Beheko hilerak orban handiagoak ditu, formaz laukiagoak eta bentralki luzatuak. Ezkatak oso txikiak dira eta ezin dira begiz ikusi.

Arrain bentiko ez-migratzailea da, eta ibai hondoetan bizi da, beraz, ez dauka igeri egiteko puxikarik, kobitidoen familiakoen antzera.

Ebro eta Duero ibaietako arroetan eta Tajo ibaiko arroko Jarama, Lozoya, Tajuña y Manzanares ibaietako goi-ibarretan zehar bizi den Iberiar Penintsulako endemismoa.

Euskal Herrian, Araban eta Nafarroan baino ez da bizi iraunkorki, mediterraneoko isurialdean hain zuzen.

Azken hogei urteotan, espeziea Omecillo, Baias eta Ebro ibaietan bizi dela jakina da, baina banaketa naturalaren mugen aldetik, gorabehera oso handiak dira ibai arrootan. Laurogeita hamarreko hamarkadaren erdialdera, mazkar arantzadunak ikusi ziren Baias ibaiaren tarteko zatietan, baina harrezkero egindako azterlanen arabera ezin izan da ziurtatu espezie horren kokalekurik dagoenik ibaian gora, ez eta ibaian behera ere.

Ibaietako erdi zonaldeetan edo zonalde altuetan bizi da, disolbatutako oxigeno kopurua handia den lekuetan (7 mgl-l baino handiagoa). Ur argietan bizitzea nahiago du, hondoan harriak dituztenetan.

Habitat bereko espezie gehiago

Mazkar arantzadunaren elikadura iturri nagusiak ibaietako ornodun txikiak eta udan alga unizelularrak dira (Valladolid & Przybylski, 2003).

Martxoa eta maiatza bitartean ugaltzen da. Horretarako, hondo harritsuak eta korronte askoko ibai guneak aukeratzen ditu. Emeek habiak eraikitzen dituzte hegats kaudalaren bidez eta gutxi gora behera 200 arrautz jartzen dituzte, tamainaz nahiko handiak proportzioan.

Ez dago informazio askorik espezie honen bizimoduaren inguruan baina jakina da bizitza nahiko motzeko arraina dela (FishBase, 2009).

Lutxoak (Esox lucius) mazkar arantzadunaren habitat eta elikagai-iturri berdinak ustiatzen ditu eta espezie honen agerpenari zor zaio, neurri handi batean, mazkar arantzadun populazioen murrizketa eta banaketa mugatua.