Artikuluari buruz Egilea: Sorrera: 2012/01/11 Azken eguneraketa: 2012/11/14 Bisita-kopurua: 2071 Motzean Taxonomia Dibisioa: Basidiomycota Klasea: Agaricomycetes Ordena: Phallales Familia: Phallaceae Deskribatzailea: L.: Pers. 1753 Sinonimoak Ithyphallus impudicus Morellus impudicus Ekologia Saprobio humikola Jateko balioa Baliogabea Perretxiko-garaia Perretxikorik ez Perretxikoak bai Galeria ( 2011/11/15 )

Makromorfologia

Fruitu gorputza

Peridio bigun eta oinduna duen basidiomikoto honen fruitu gorputzaren izaera dikariontea da. Garapen angiokarpikoa du, kolore biziko gleba babestuta hazten delarik. Mamia zuria eta samurra da. Gazteak diren onddoek errafau usaina askatzen dute.

Peridioa

Arrautz zuri formakoa da eta 3-6 cm-tako diametroa dauka. Lurzoruan erdi-lurperatuta ageri da mizelio-kordoi lodi batzuetaz oso gogor helduta. Arrautz forma duenean zehar ebaki bat egitean peridio fin leun zuriaren azpian kolore marroi eta ehundura likatsukoa den geruza bat ikusten da. Egitura likatsu hori gleba babesteaz arduratzen da eta azpian geruza zuri bat dago, behin fruitu-gorpotza garatzean oina emango duena. Fruitu-gorputza haztean peridioa apurtu eta oinaren azpialdean bolba bat osatzen geratuko da.

Gero, peridioa apurtu eta oin eta errezeptakulo batez osatutako egitura deigarria sortzen da. Errezeptakulua kolore biziko eta usain txarreko gleba batez estalita dago. Errezeptakuloa kanpai itxurakoa da eta bere neurriak 4-5 x 2-3 cm-koak izaten dira. Kanpaiaren gainazala berez zuria eta sare itsurakoa bada ere (erlauntz itxurakoa) glebaz estalita egon ohi denez gainazal leuna eta berde iluna daukanaren itxura ematen du. Erpinean zulo bat dauka.

Gleba

Estipea

Zuri eta zilindrikoa izateaz gain barnetik hutsa da. 20 cm neurtzera hel daiteke eta bere zabalera 2-4 cm-ren artean egon ohi da. Gainazal porotsua dauka.

Mikromorfologia

Basidioak

Holobasidio klabiformeak dira eta garapen exogenoz lau exospora garatzen dituzte.

Esporak

4-5 x 2 mikrakoak dira eta kolore berde ilunekoak. Intsektuen bidez barreiatzen dira, hau da, askapen pasiboa eta hezea dute: intsektuen erakarpenaz gleba arduratzen da, askatzen duen usai txarragatik.

Ekologia

Habitata

Baso hostoerorkor atlantiarrak

Baso hostoiraunkor mediterraneoak

Baso hostoerorkor mediterraneoak

Baso misto menditarrak

Larreak

Lanperna horia

Eutypa flavovirens

Mitra-zuria

Txanogorritxu

Txakur-zakila

Hiltzaile konkorduna

Onddo iodousaina

Jateko balioa

Jaki bezela ez du balio handirik, bere usain txarra dela eta erakargarritasuna galtzen baitu. Hala ere, ez da toxikoa eta arrautzean gordeta dagoen bitartean peridoa kenduz gero gordin jan egiten zen aintzinean. Gaur egun oso toki gutxitan jan egiten da.