Askomikoto zuri hau nahiko ezaguna da, garatzen duen fruitu gorputzak nahiko kolore eta forma berezia baitauka. Tamainari dagokionez handia dela esan daiteke eta gure basoetan eta bide bazterretan nahiko ohikoa da, batez ere hezetasun handiko guneetan. Ez dauka balio gastronomiko handirik, ez baitauka ez zapore ez usain berezirik. Hala ere jan nahi izanez gero, ondo egosita jan behar da, gordinik toxikoa baita.
Artikuluari buruz
Egilea: Sorrera: 2013/02/05 Azken eguneraketa: 2013/02/14 Bisita-kopurua: 1067 Motzean
TaxonomiaDibisioa: AscomycotaKlasea: Pezizomycotina Ordena: Pezizales Familia: Helvellaceae Deskribatzailea: Sowerby EkologiaSaprobio humikolaJateko balioaArretaz |
Ascomycota dibisioko onddoa izateko, askoma handia garatzen du. Karpoforoak 2-6 cm bitarteko diametroa dauka. Karpoforoak zela (zaldi gainean ibiltzeko erabiltzen den jarlekua) itxura izaten du. Zela forma duen egitura hau, 2-3 lobulutan banatzen den orri batek garatzen du. Lobulu bakoitza oso irregularra da eta uhindura ugari izaten ditu. Lobuluak oinean kiribilduta edo honen gainean tentetuta egon daitezke. Lobuluaren kanpo eta barne aldeen artean kolore ezberdintasuna nahiko nabarmena izaten da. Kanpoaldea zuri-grisa izaten da, eta barrualdea okre-horia. Ertza ez dago hankari itsatsita. Hanka eta karpoforaren arteko lotura orriaren lobulu batek egiten du eta hau zentrala da, hots, hankaren erdian dago.
Hankak zilindro forma dauka, nahiz eta ez izan Basidiomycota askorena bezain perfektua. Oinaldea lodiagoa izaten dute eta bertako nerbiazioa handiagoa da. Tamainari dagokionez, nahiko handia da 6-10 x 2-4 cm. Ildo sakonak, hanka guztian zehar ikuskorrak dira. Alea gaztea denean oinak kolore zuria izaten du, baina, zahartu ahala kolore horia nabarmenagoa egiten da.
Askoen tamaina 220-300 x 12-18 µm-koa da. Zilindrikoak eta oktosporikoak dira.
20-22 x 12-13 µm-tako espora eliptiko handiak garatzen ditu. Hauek gutula (gantz tanta intrazelularra) handi bat eta garatxoak izaten dituzte. Esporada zuridun onddoa da.
Gurean nahiko ugaria da honako onddo hau. Hostozabalez osaturiko basoetan aurki daiteke, eta batez ere hostozabalen inguruan dauden bide ertzetan azaltzen dela behatu da. Hala ere onddo honek hezetasun handia behar du hazteko.
Urteko bigarren erdialdean azaltzen den onddoa da honako hau.
Onddo hau jangarria bada ere, kontuz ibili behar da. Jatekotan beti ere sutan ondo egosia egon behar da. Hala ere, zapore eta usain nabarmenik ez duenez, hesteetako arazoak ekiditeko ez jatea gomendatzen da.
Nahiz eta genero berdineko onddoak izan bien arteko ezberdintasunak nahiko nabarmenak dira. H. crispa handiago eta kolore zuriagoa dauka. Bestea, H. lacunosak kolore iluna dauka eta tamainaz askoz txikiagoa da. Bi espezieak gordinik janez gero toxikoak dira, ondo eginda ez daukate aparteko balio gastronomikorik. H. crispak phythiophyla barietatea dauka, honek zertzelada moredun hanka grisa izanik.