Onddoak

Boletus queletii
Quelet onddoa

Txapelak laranja tonuen artekoa izaten da eta urratzean belztu egiten da. Hankarekin ere gauza bera gertatzen da. Konifero eta hostozabalen azpian ateratzen da udaberritik udazkenaren bukaera arte. Perretxikoa jangarria den arren, bere gustu mingotsak jangarri kaxkarren artean sailkatzen du.

Argazkia: Aranzadi Zientzia Elkartea
Boletus queletii

Artikuluari buruz
Egilea:
Sorrera: 2012/02/17
Azken eguneraketa: 2012/10/24
Bisita-kopurua: 1845

Motzean
Taxonomia
Dibisioa: Basidiomycota
Klasea: Agaricomycetes
Ordena: Boletales
Familia: Boletaceae
Deskribatzailea: Schulzer (1885)
Sinonimoak
Boletus lateritius
Dictyopus queletii
Tubiporus queletii
Ekologia
Mikorrizikoa
Jateko balioa
Jangarria
Perretxiko-garaia
Perretxikorik ez
Perretxikoak bai

Makromorfologia

Pileoa

Txapelak 6-15 cm-ko diametroa du. Hasieran hemisferikoa da, gero ganbila eta azkenik urteekin zapalduz joaten da. Kolorea laranja tonuen artekoa izaten du, batzuetan tonu horiagoa du eta beste batzuetan gorriagoa. Urratzean belztu egiten da. Kutikula lehorra eta ileduna da gazteetan, helduetan berriz ilegabea.

Estipea

Hanka irmo, gogor eta trinkoa da, 5-12 x 1,5-4 cm-koa. Gaztetan batzuetan zilindrikoa da, eta oinarria zertxobait zabaldua du. Ondoren kurbatua  da eta oina estuagoa du. Hanka berez horia da, baina adreilu eta arre gorriaren tarteko lausoa du. Txapelean gertatzen den moduan, ukitzerakoan kolore iluna hartzen du, berde urdinez nahasirik. Oinaldean erremolatxa gorri kolore berezia hartzen du eta zahartzen den heinean, pixkanaka goialdera hedatzen joaten da.

Mamia

Gaztetan sendo eta trinkoa izaten da, zahartzean berriz bigunagoa. Mamiak kolore horixka du baina oinaldean erremolatxa kolore berezia izaten du. Ebakitzean urdindu egiten da, hainbat urdin intentsitate izango ditu perretxikoaren adina eta aurkitzen den baldintzen arabera. Usain ahula eta gustu geza izaten du, baina aurrerago gustu mingotsa nabaritzen zaio.


Mikromorfologia

Esporak

Esporak leunak, elipsoidalak eta arre oliba kolorekoak dira. Hauen tamaina 10-16 x 5,5-7 μm-koa da.


Ekologia

Habitata

Konifero eta hostozabalen azpian ateratzen da.


Habitat bereko espezie batzuk:
Txanogorritxu
Sarcoscypha coccinea
Katilu laranja
Aleuria aurantia
Astaputz perladuna
Lycoperdon perlatum
Gardinga
Chlorociboria aeruginascens
Mitra-zuria
Helvella crispa
Eutypa flavovirens
Eutypa flavovirens
Lanperna horia
Amanita citrina
Esnegorria, pinutela, nizkaloa
Lactarius deliciosus


Perretxiko-garaia

Udaberritik udazkenaren bukaera arte topatu daiteke perretxiko hau.

Jateko balioa

Jan daiteke baina gustu mingotsa dela eta jangarri kaxkarren artean sartzen da.

Antzeko espezieak
Boletus erythropus

Boletus erythopusek ez du txapelean tonu gorrixkarik, ezta hankaren behe aldean kolore granaterik ere.

Onddo hankagorria ( Boletus erythropus )

Boletus luridus

Perretxiko honek Quelet boletusarekin ezberdintzea posible egiten duen saretxo markatu bat ageri da hankan.

Onddo zikina ( Boletus luridus )

Erregistra zaitez

Erregistra zaitez!

· Parte hartu edukiak hornitzen eta eztabaidatzen 
 
· Igo itzazu argazkiak, bideoak, liburuak, estekak...