Hurrengo larunbatean, hilak 30, goizeko 11etan “Gernika” margolana berrinauguratuko da Zilbetin (Erro, Nafarroa). Gainera pagoetan euren babesleak diren pertsonen nahiz elkarteen izenak daramatzaten xingolak ipiniko dira.

Uztailaren 22tik 26ra Jacan (Huesca) “Pirinioetako ugaztunak” izeneko ikastaroa emango da. Ikastaroa Zaragozako Unibertsitateak antolatzen du eta gazteleraz izango da. Hainbat gai jorratuko dira eta teoria orduez gain landa praktikak ere egingo dira.

Martxoaren 11ean gobernuko eta autonomietako ordezkariek egindako ingurumen sektoreko bileran, ostadar amuarraina eta karramarro gorri amerikarra espezie exotiko inbaditzaileen Errege Dekretutik kentzeko erabakia hartu zen. Beraz, teorikoki, azken urteetan espezie endemikoak dauden lekuetan bi espezie horien kolonizazioa ekiditeko zeuden ekimenak ere bertan behera geratuko dira. 

CO₂ emisioak dira klima-aldaketari gizakiak egiten dion ekarpen nagusietakoa. Atmosferan gas honek duen kontzentrazio-igoerari aurre egiteko maiz ozeanoetan jarri izan da esperantza jakina baita karbonoa asimilatzeko gaitasun handia dutela, bertan bizi diren plankton komunitateengatik batez ere. Itsasoetatik asko dugu ikasteko, ordea. Ozeanoek karbono dioxidoaren zurgapenean duten garrantziaren seinale, ikerketa batek argitaratu berri du itsasoko plankton-komunitateek zurga dezaketen CO₂ kantitatea egundaino uste zenaren bikoitza izan daitekeela.

ESF Europako 29 herrialdetan zientzia jorratzen duten 72 erakundek osatutako elkartea da. Gobernuz kanpoko elkarte independente horrek Europako ikerkuntzan elkarlana sustatzea du helburu. Espainiak bi ordezkari ditu elkarte horretan, Zientzia-Ikerketarako Kontseilu Gorena (CSIC espainierazko sigletan) eta Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioa. Erakunde bi hauek ESFko kide gisa dagozkien kuotarik ordaindu ez dutela argudiatuz, Espainiako zientzia-aktibitateak, batez ere, mintegi eta kongresuak, sustatzeko diru-laguntzak behin-behinean bertan behera uztea erabaki du ESFk.

3 Mugak Batera erakundeak Olaztiko Portland enpresak abiatuko duen errausketaren kontrako manifestaziora deitu du, bai eta partidu politiko, erakunde eta sindikatu askok ere. Lekua: Altsasuko Nettoko parking-a. Ordua: arratsaldeko 18.00ak. Eta bertara hurbiltzeko arrazoiak ehundaka. 

Bidasoa ibaiaren bokalean Txingudiko hezegunea dago, Urdaibaikoaren atzetik Euskal Herriko bigarren hezegunerik handiena dena. Ibaiak garraiatutako sedimentuen metaketak irla-sistema bat eratzen du bertan, balio ekologiko aski aitortua duena bai landarediaren ikuspuntutik, bai hegaztien babesleku gisa eta baita ekosistemaren izaera bereziagatik ere. Urte luzetan, ordea, ingurune horrek aktibitate antropogenikoaren inpaktu handia jasan du. Degradazio horri aurka egiteko sortu zen, besteak beste, Plaiaundiko Parke Ekologikoa, non idortuta eta oso kaltetuta zeuden zenbait hezegune berreskuratu ziren. Oraingoan, Bidasoa ibaiko irletan espezie inbaditzaileei aurka egiteko eta berezko landaredia berreskuratzeko birlandaketa-kanpaina jarri da martxan.

Zalantzarik ez da emakumeak genero-diskriminazioaren aurkako borrokan aurrerapauso handiak eman dituela. Zientzia eta ikerketa ez dira salbuespen eta iraganean gizonezkoena eta gizonezkoentzat soilik zen munduan bidea egin dute emakumeek. Hala ere, oraindik ere mundu osoko emakume zientzialariek erronka handiak gainditu beharrean dira. Hala erakusten dute, bederen, zenbait estatistikak.

Hiesaren aurkako borroka luzean aurrerapauso esanguratsu baten aurrean izan gintezke. GIBaz infektatuta zegoen AEBko haur jaioberri baten gorputzetik birusaren forma bideragarriak ezabatzea lortu dute medikuek. Funtzionalki haurra sendatu dutela esan daiteke, beraz. Kasu baieztatzen bada munduan sendatutako bigarren norbanakoaren aurrean ginateke. Emaitzak aurkezteke diren honetan, ordea, bada jada sendaketa zalantzan jartzen duenik.

RNA informazio genetikoaren gordailu den DNAtik proteinak ekoizteko bitartekaria gisa ezagutzen da batez ere. Baina proteinen sintesirako txantiloi gisa funtzionatzen duen RNA mezularia (mRNA) ez da molekula horrek zeluletan hartzen duen forma bakarra. Aminoazidoen garraiorako RNA (tRNA) eta erribosomen egituraren parte den rRNA ere funtsezkoak dira zelularen biologia ulertzeko. Gene adierazpenaren erregulazioarekin erlazionatuta dauden RNAren forma gehiago ere badira, hala nola, mikro RNA (miRNA) eta siRNA. Bildumara beste RNA forma bat gehitu beharrean gara orain, izan ere, RNA forma zirkularrak aurkitu dira, miRNA atxikiaz gene adierazpena erregula dezaketenak.

Finantza-krisia ekonomia globala astintzen ari den garai hauek ez dira gozoak ingurumenaren kontserbazioa eta jasangarritasuna helburu duten aldarrikapenetarako. Oinarrizko beharrizanak asebetetzeko zailtasunak ingurumenarekiko kezka bigarren maila batean laga du herrialde askotan. Hala ere, ingurumenarekiko kontzientziarik eza ezin zaio ekonomiari soilik egotzi, biolentzia, immigrazioa edota terrorismoa ere ingurumenaren gainetik baitira zenbait herrialderen lehentasunetan.

Alkohola egun gizatalde eta kultura askoren parte da, izan ere, ardoa, garagardoa edota likoreak mende luzetan zehar ekoiztu ditu gizakiak. Bestalde, alkohola naturalki presente duten elikagaiak ere badira. Dela elikagai gisa edota dela plazerrerako eta desinhibiziorako aitzakia, munduan milioika norbanako dira alkoholaren zaporearen jakitun. Alkoholaren kontsumoa uste daitekeena baina zaharragoa da, ordea. Proposatu berri denez alkohola metabolizatzeko gaitasunak gorilen, txinpantzeen eta gizakion arbaso komunak duela 10 milioi urte eboluzionatu zuen garaian izan dezake jatorria.

Ugaztun karendunena ugaztun espezieen gehiengoa biltzen dituen azpiklasea da. Egundaino fosil-erregistroak iradoki izan du ugaztunak dinosauroak desagertu baina dezente lehenagotik Lurrean izan arren, ez zutela tamaina handirik garatu eta dibertsifikazio nabarmenik pairatu duela 66 milioi urte asteroide baten inpaktuak narrasti handien desagerpena eragin zuen arte. Analisi molekularrek, bestalde, ugaztunen agerpena duela 100 milioi urte inguru kokatu izan dute. Baieztapen horiek guztiak kolokan jar daitezke orain, izan ere, ugaztun karendun guztien arbasoa litekeen animalia inferitu berri dute, dinosauroen desagerpena baina beranduago bizi izan zena.

Nafarroako Parlamentuak Zaraitzuko Biltzarraren eskaria bere egin eta Nafar Gobernuari Iratiko Oihana Natur Parke izendatzeko tramiteak has ditzala eskatu dio. Halaber, Aezkoa bailarako arduradunekin ere hitz egin dezala eskatu diote, babesgunea oihanaren osotasunari hedatu ahal izateko.

Homo neanderthalensis Europan bizi izan zen 50.000 urtez Erdi Paleolitoan, Afrikatik iritsitako gizaki modernoak Europa kolonizatu zuen arte, hain zuzen ere. Arkeologo askoren iritzia izan da urtetan azken neanderthalak Iberiar Penintsulan bizi izan zirela, adibidez, Gibraltarko Gorham haitzuloan topatutako arrastoetan oinarrituta. Neanderthalei esleitutako aztarna horien adina 30.000 urte baina gutxiagokoa zela ebatzi zuten karbono-14 bidez egindako neurketek. Orain, analisi horiek findu egin dira eta dirudienez aztarna horiek 10.000 urte zaharragoak dira. Baliteke, beraz, Europan bizi izan zen azken neanderthala iberiarra ez izatea.