Euskal Herrian udan soilik ikusteko aukera dugun txoria da buztangorri  argia. Buru erdia beltza du eta buru gainean lerro txuri bereizgarri bat du, baita buztan gorri ikusgarria ere, izena ematen dioena hain zuzen ere.

13-14,50 cm-ko txoritxoa da. Dimorfismo sexuala ematen da, itxuraz ar eta emeak desberdinak direlarik: arrek gorputzaren azpialdea eta buztana gorria dute, aurpegi beltza, begien gainean lerro zuri bat dutelarik, eta buru gainealde eta bizkarraldea gris kolorekoa dute. Moko eta hanka ere beltzak dituzte. Emeak aldiz, kolorez argiagoak dira, gris marroixka kolorekoak hain zuzen ere. Buruan ez dute lerro zuririk, ezta buru gainealde beltzik, eta gorputzaren behealdean ez dute kolore gorririk, baina buztan gorria dute.

Kantu motza du, "juit" baten antzekoa.

Banaketa paleartikoa du, Europa, Asia eta Afrikako ipar-mendebalde guztian zehar agertuz. Europari dagokionez ia lurralde guztian zehar udako banaketa du, eta Afrikara migratzen du negua igarotzera.

Euskal Herrian ere udako banaketa du, eta toki oso zehatzetan aurkitzen da: Izki, Urbasa eta Andiako basoetan ugaltzen da, eta baita Urrobi eta Irati ibaien goi-inguruetan.

Basoetan agertzen da, zuhaizti zahar eta zabaletan, harizti, erkamezti eta artadietan hain zuzen ere; parke, baratz, txilardi eta lorategietan ere aurkitu daiteke, beti ere habia egiteko toki egokia badu, batzuetan baita harrizko pareta edo harrobietan ere.

Habitat bereko espezie gehiago

Intsektuetaz elikatzen da, batez ere koleoptero, hemiptero, lepidoptero eta dipteroz (eta baita hauen larbaz ere). Honetaz gain, armiarma, zizare eta baiak jan ditzake.

Kumatze garaia maiatzetik ekain erdialdera ematen da, bi errunaldi ematen direlarik. Habia emeak eraikitzen du, belar lehorra, goroldioak, sustraiak eta zuhaitzen azalaren zuntzak erabiliz. Habi nahiko sakona izaten da, eta maiz lumekin estaltzen du.
Emeak 6-7 arrautza jartzen ditu errunaldi bakoitzean. Arrautza hauek subeliptikoak eta disdiratsuak izaten dira, urdin argi kolorekoak eta 18,6x13,7 mm-koak. Hauek emeak soilik inkubatzen ditu, 11-14 egunez.
Arrautza hauetatik jaiotako txitak lumatxa edukitzen dute, batez ere buru eta bizkarraldean, luzea eta ugaria izaten dena. Lumatxa hau gris ilunekoa izaten da, eta honen azala berriz hori kolorekoa izaten da. Txita hauek 14-20 egunez egoten dira habian, gurasoek zaintzen dituztelarik, eta egun hauek igarotzean habitik alde egiten dute (Harrison 1991).

Nahiko arraroa izaten da hegazti hau lurrean ikustea, zuhaitzetako hostotzaren artean egoten baita gehienetan. Ohikoa izaten da bertatik hegan irtetzea, intsektuak hegan daudelarik harrapatzeko.