Euskal Herriko eta Europako okilen artean txikiena da. Gainerako generokideen antzekotasun morfologiko handia duen arren, haiek guztiak baino nabarmen txikiagoa da. Euskal Herriko baso-ingurune ia guztietan aurki daiteke, baso hosto-erorkorretan eta ibai ertzeko basoetan batez ere, baina ez da oso ugaria. Interes bereziko espeziea da EAEn eta Nafarroan.
Tamaina txikiko okila da, 25-30 cm bitarteko hego-zabalera eta 13-14 cm inguruko gorputz-luzera duena. 20-30 g inguruan pisatu ohi du. Bizkarraldea eta hegoen goialdea beltzak dira, marra horizontalak eratzen dituzten orban zuridunak. Sabelaldea eta hegoen azpialdea, aldiz, zuriak dira eta kolore arreko orbanak izan ohi dituzte. Burua zuria da, baina mokoaren ertzetik lepoaldera hedatzen den orban beltza eta kaxko beltza nabarmentzen dira. Kopeta zuria da. Arrek kolore gorriko pileoa izaten dute eta zuria izan ohi da emeen kasuan. Hankak eta mokoa grisak dira.
Morfologikoki antzekotasuna izan arren, okil handia askoz ere handiagoa da. Gainera, hegoetan orban zuriak ditu okil handiak, eta kolorazioa markatuagoa izan ohi da. Bestalde, okil txikiaren kasuan ez bezala, handiaren sabelaldearen behealdea gorria da.
"Kiik" arin eta finak sortaka igortzen ditu.
Eurasia osoan hedaturiko espezia da, Atlantikoko kostaldetik Ozeano Pazifikoko kostalderaino aurki baitaiteke. Espezie nagusiki kontinentala izanik, populazio ugarienak Eurasiako kostaldeko barnealdean daude. Iparraldeko muga Eskandinaviako iparraldeko kostaldeak ezartzen du, eta hegoaldekoa, berriz, Mediterraneo itsasoak.
Iberiar Penintsulako populazio nagusiak Euskal Herrian, Katalunia ipar-ekialdean eta Sistema Zentralaren mendebaldean ezagutzen dira, nahiz eta beste leku batzuetan han-hemenka ere aurkitu izan den.
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan eremu guztian aurki daiteke, eta Nafarroan iparraldean eta Ebro ibaiaren ertzetan da ugariena. Pirinioetan ez da horren ugaria.
Baso hostoerorkorrei, hariztiei batez ere, eta ibai-ertzeko basoei loturiko espeziea da. Okil handiaren (Dendrocopos major) antzeko habitatetan bizi da.
Egurreko intsektuez elikatzen da batez ere, baina ez da egurra zulatzen maiz ibiltzen (Cramp 1985). Udan egurraren, orbelaren eta hostoen gaineko intsektuez elikatzen da, landare-zorriez eta bestelako intsektuez (Wiktander et al. 1994). Neguan, berriz, egurraz elikatzen diren intsektu-larbak bilatzen ditu adar txikiak eta makiltxoak zulatuz (Olsson 1998).
Hildako edo egur usteldudun zuhaitzetan egiten du habia (Wiktander et al. 2001). 3-5 cm-ko diametroa izaten du.
Okil txikiaren populazio gehienak egoiliarrak dira, baina bizi-eremuak sarri alda ditzakete (Cramp 1985).
IUCN erakundeak Least Concern kategorian sailkaturik dauka, espeziearen banaketa zabala eta populazioen tamaina ona dela eta. Europako populazioa milioi erdi eta milioi bat bikote artekoa dela estimatzen da (Birdlife Europe 2004). Azken urteetan populazioen beherakadak behatu diren arren, kontserbazio-egoera onean dagoen espeziea da. Euskal Herriko populazioak, ordea, ez dira horren sendoak, eta Interes Bereziko espezie gisa katalogaturik daude bai EAEn eta baita Nafarroan ere. Nafarroako populazioa 350-420 bikote artean dagoela estimatzen da (Martí 2003).